آسیب‌های مربوط به زانو ممکن است در اثر ضربه‌ی مستقیم و یا حرکت‌های ناگهانی که موجب کشیده شدن زانو فراتر از محدوده‌ی حرکتی آن می‌شوند ایجاد شوند. زانو درد ممکن است در انجام فعالیت‌هایی چون راه رفتن، بلند شدن از روی یک صندلی، بالا رفتن از راه‌پله‌ها و یا ورزش کردن اختلال ایجاد کند. فیزیوتراپیست‌ها برای تشخیص علت و درمان زانو درد آموزش مخصوص دیده‌اند و می‌توانند به افراد در بازگشت به فعالیت‌های عادی و روزمره، بدون ایجاد درد و محدودیت کمک کنند.

زانو درد چیست؟

مفصل زانو نوعی مفصل لولایی است که استخوان درشت‌نی (استخوان ساق پا) و استخوان ران را در محل استخوان کشکک به یکدیگر متصل می‌کند. چهار رباط اصلی وظیفه‌ی حمایت از مفصل زانو را بر عهده دارند. این رباط‌ها عبارت‌اند از رباط صلیبی قدامی (ACL)، رباط صلیبی خلفی (PCL)، رباط طرفی داخلی (MCL) و رباط طرفی خارجی (LCL).

همچنین 2 حلقه‌ی غضروفی در زانو وجود دارند که وظیفه‌ی ضربه‌گیری داشته و به آن‌ها مینیسک‌های داخلی و خارجی گفته می‌شود. شایع‌ترین علت ایجاد زانودرداستئوآرتریت است، عارضه‌ای که در طی آن، غضروف‌های داخل مفصل زانو که از سطوح داخلی استخوان‌های درشت‌نی و نازک‌نی مراقبت می‌کنند و به نام غضروف‌های مفصلی شناخته می‌شوند، تخریب شده و باعث درد و ورم در زانو می‌شوند.

انواع دردهای زانو

زانو درد به ‌صورت ناگهانی و بدون داشتن هیچ علت محسوس و یا به‌ صورت تدریجی و در اثر آسیب‌های مکرر ایجاد می‌شود. زانودرد ممکن است بسته به ساختارهایی از زانو که آسیب دیده‌اند، در مناطق مختلفی از زانو ایجاد شود. در زیر به برخی از ساختارهای زانو اشاره می‌کنیم که آسیب دیدن آن‌ها می‌تواند باعث ایجاد درد در مناطق مختلفی از این مفصل شود.

درد قدامی زانو، که به آن درد پاتل نیز گفته می‌شود، به دردی می‌گویند که در اطراف استخوان کشکک (پاتلا) در جلوی زانو احساس شود. این درد زمانی ایجاد می‌شود که استخوان کشکک از محل خود خارج شده باشد. این عارضه معمولاً خانم‌های جوان‌تر را درگیر کرده و ممکن است در اثر آسیب‌های ناشی از استفاده‌ی بیش از حد از مفصل ایجاد شده باشد. درد ناشی از این عارضه معمولاً زمانی بروز می‌کند که فرد در حال انجام فعالیت‌هایی چون تمرین اسکوات یا بالا رفتن از پله‌ها باشد.

درد خارجی زانو :

دردی است که در بخش‌های کناری زانو احساس می‌شود. این درد معمولاً در اثر استفاده‌ی بیش از حد از مفصل ایجاد شده و شیوع آن در دونده‌ها به علت آسیب دیدن ایلیوتیبیال باند زیاد است. درد ناشی از این عارضه معمولاً زمانی احساس می‌شود که فرد در حال انجام فعالیت‌هایی چون بالا رفتن از پله‌ها، راه رفتن و یا دویدن باشد.

درد داخلی زانو :

دردی است که در داخل زانو و در اثر آسیب دیدن رباط طرفی داخلی و یا مینیسک داخلی به علت استفاده‌ی بیش از حد از زانو و یا آسیب دیدن آن ایجاد می‌شود. درد ناشی از این عارضه در زمان انجام ورزش اسکوات، بالا رفتن یا پایین آمدن از یک شیب و یا پایین رفتن از پله‌ها احساس می‌شود.

درد ناشی از پارگی رباط‌ها :

ممکن است در اثر ضربه‌ی مستقیم به زانو و یا چرخاندن یا خم کردن این مفصل زمانی که پا کف پا بر روی زمین است ایجاد شود. در طی این عارضه، معمولاً درد و تورم فوری ایجاد شده و زانو به هنگام تحمل وزن احساس ناپایداری می‌کند – به‌ مانند این که ممکن است “خالی کند”.

درد ناشی از استئوآرتریت :

ممکن است در هر جایی از زانو در محلی که غضروف آن آسیب دیده باشد ایجاد شود. این نوع از زانودرد می‌تواند به‌ صورت خفیف ایجاد شده و با گذشت زمان بدتر شود. راه رفتن برای مسافت‌های طولانی ممکن است سخت‌تر و سخت‌تر شده و خم و راست کردن زانو، بالا رفتن از راه‌پله‌ها و یا خم شدن برای نشستن بر روی صندلی برای فرد بسیار دشوار شود. همچنین ممکن است با افزایش فعالیت فیزیکی، زانو به ‌صورت متناوب دچار التهاب و تورم شود.

تشخیص نوع درد :

متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی بر اساس علائم، سابقه‌ی پزشکی و با کمک یک معاینه‌ی فیزیکی می‌تواند تشخیص زا نو درد را انجام دهد. پزشک شما ممکن است به منظور کامل کردن روند تشخیص زانو درد، آزمایشاتی چون عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس و یا اسکن MRI را تجویز کند. متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی روند تشخیصی خود را با گفتگو در مورد سوابق پزشکی و علائم بیماری آغاز می‌کند. درمانگر شما سوالاتی را برای تشخیص محل ایجاد درد مطرح می‌کند. برای مثال او در مورد هر گونه آسیب یا ضربه به زانو و یا فعالیت‌هایی که انجام آن‌ها برای شما دردناک و دشوار است سوالاتی را خواهد پرسید.

یک فیزیوتراپیست چه کمکی می‌تواند بکند ؟

بسته به اطلاعات حاصل از معاینه‌ی اولیه، متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی یک برنامه‌ی بازتوانی شخصی را برای اطمینان از بازگشت بی‌خطر به فعالیت‌های روزانه طراحی می‌کند.

برخی از روش‌های درمانی کلی زانو درد عبارت‌اند از :

در صورت نیاز به عمل جراحی، متخصص طب فیزیکی چگونه می‌تواند به شما کمک کند ؟

متخصص طب فیزیکی ما می‌تواند با جراح شما مشورت کرده و به شما بگوید بسته به نوع عمل جراحی که قرار است بر روی زانوی شما انجام شود، چه میزان فعالیت برای شما خطرناک نخواهد بود. همچنین ممکن است قبل از انجام عمل جراحی لازم باشد تا جراح و متخصص طب فیزیکی با همکاری یکدیگر در برنامه‌ی فیزیوتراپی شما شرکت کرده و قدرت و تحرک‌پذیری شما را افزایش دهد. این کار می‌تواند در برخی اوقات، مدت زمان بهبودی پس از انجام عمل جراحی را کاهش دهد. پس از انجام عمل جراحی، متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی یک برنامه‌ی بازتوانی شخصی‌سازی‌شده را برای شما طراحی کرده و به شما در بازیابی قدرت، تحرک‌پذیری و استقامت کامل که برای انجام فعالیت‌های قبلی نیاز است کمک می‌کند.

پیشگیری

برای کمک به کاهش زانو درد، مهم است که فرد یک سبک زندگی سالم داشته، به‌طور منظم ورزش کند، به اندازه‌ی کافی استراحت کند و غذاهای سالم بخورد.

کنترل وزن یکی از موارد مهم برای جلوگیری از عارضه‌های مربوط به عملکرد زانوست چرا که افزایش وزن بدن باعث افزایش فشار وارد شده بر روی همه‌ی مفاصل از جمله زانو می‌شود. در حالت مناسب، افرادی از هر سن باید به‌طور منظم تمرینات انعطاف‌پذیری، تقویتی و تقویت‌کننده‌ی قلب را انجام دهند. همچنین برای ورزشکاران مهم است که به ‌صورت روزانه و قبل از انجام فعالیت فیزیکی سنگین، با انجام تمرینات مناسب کششی بدن خود را گرم کنند.